In de industrie kennen we verschillende onderhoudsstrategieën: reactief onderhoud, inspectieonderhoud, periodiek onderhoud, preventief onderhoud en tot slot voorspellend onderhoud. Voor bedrijven met veel machines en installaties is het erg belangrijk om per machine goed in te schatten welke strategie het beste past.
Logischerwijs streven bedrijven naar minimale onderhoudskosten, maar aan de andere kant is de beschikbaarheid van kritische machines ook belangrijk. Het uitvallen van een kritische machine leidt tot het stilvallen van een heel proces. Dit resulteert niet alleen in reparatiekosten en haastwerk (voor onderdelen of externe expertise), maar langdurig downtime zal ook niet voldoen aan bepaalde leveringsvoorwaarden. Dit kan ertoe leiden dat klanten die schade hebben geleden kortingen afdwingen of zelfs schadeclaims indienen.
Wat is voorspellend onderhoud?
Met de komst van nieuwe sensoren kunnen veel gegevens (Big data!) worden verkregen over de status van een machine. Deze gegevens worden vervolgens geanalyseerd door analysesoftware waaruit trends kunnen worden afgeleid. Door deze trends te monitoren en te interpreteren op basis van drempelwaarden, kan worden voorspeld wanneer onderhoud nodig is. In Nederland wordt deze vorm van onderhoud ook wel predictief onderhoud of toestandsafhankelijk onderhoud (TAO) genoemd.
Deze vorm van onderhoud heeft veel voordelen:
- Het risico van ongeplande downtime is sterk verminderd.
- Er kan nauwkeurig in kaart worden gebracht welke onderdelen moeten worden vervangen tijdens een geplande downtime
- De relevante onderdelen kunnen vooraf worden ingekocht. Dit betekent dat er geen haasttarieven zijn bij het leveren van onderdelen of het inhuren van externe kennis.
Een van de manieren om voorspellend onderhoud uit te voeren is door vibratiemetingen op een machine. Andere vormen zijn thermografie / infraroodmetingen en olieanalyse.
Reactief onderhoud (correctief onderhoud)
Bij reactief onderhoud is er eigenlijk geen sprake van onderhoud. In deze vorm blijft het proces draaien totdat er daadwerkelijk een onderdeel kapot gaat. Nadat het betreffende onderdeel is vervangen, wordt het proces hervat. Hoewel dit misschien geen logische vorm van onderhoud lijkt, kan het in sommige gevallen wel de meest voordelige aanpak zijn. Als het gaat om een onderdeel dat bekend staat als snel vervangbaar en niet duur, dan zou dit heel goed de beste aanpak kunnen zijn.
In sommige bedrijven komt het ook voor dat een proces uit meerdere stappen bestaat waarbij het ene deel van het proces de ene dag wordt uitgevoerd en het volgende deel van het proces de volgende dag. Zelfs in zo'n geval kan reactief onderhoud de juiste aanpak zijn, want als er een storing optreedt, kan het personeel eenvoudig overschakelen naar het andere deel van het proces.
Inspectie onderhoud
Bij inspectie-onderhoud wordt eigenlijk alleen onderhoud uitgevoerd als de operator dingen heeft waargenomen die sterk wijzen op de kans op storingen. Tijdens een inspectieronde wordt bijvoorbeeld de status van tandwielen in een tandwielkast gecontroleerd; is er slijtage aanwezig of zijn er scheuren waar te nemen. Als dit het geval is, moeten de onderdelen worden vervangen en moet er ook worden gekeken of de oorzaak kan worden achterhaald. Op deze manier kan de oorzaak direct worden opgelost, waardoor de kans op herhaling kleiner wordt.
Periodiek onderhoud
Er zijn twee vormen van periodiek onderhoud: onderhoud op basis van een bepaald tijdsinterval zoals wekelijks, maandelijks of jaarlijks. Periodiek onderhoud kan ook worden uitgevoerd op basis van het aantal draaiuren. Wanneer een bepaald onderdeel een bepaald aantal draaiuren heeft gemaakt, neemt de betrouwbaarheid af en de kans op storingen toe.
Preventief onderhoud
Bij preventief onderhoud worden onderdelen van een machine voortijdig vervangen voordat ze kapot gaan en een storing kunnen veroorzaken. Preventief onderhoud wordt vaak toegepast door bedrijven die zich tijdens bepaalde seizoenen geen downtime kunnen veroorloven omdat dat de maanden zijn waarin ze de meeste omzet moeten maken. Deze vorm van onderhoud is niet gebaseerd op trendgegevens. Deze vorm van onderhoud is erg kostbaar omdat er enerzijds veel onderdelen worden vervangen, wat veel manuren kost, en anderzijds veel geld kost omdat er ook onderdelen worden vervangen die helemaal niet vervangen hoeven te worden.